İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) akademisyenleri, merkez üssü Maraş olan depremlerle ilgili ön rapor hazırladı.
Maraş’ın Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde meydana gelen 7,8 ve 7,7 büyüklüğündeki şiddetli depremlerde Doğu Anadolu Fay Hattı üzerindeki 10 ilde çok sayıda betonarme yapının yıkıldığı hatırlatılan raporda, şu değerlendirmelere yer verildi:
“Yıkılan binaların enkazında birçok parametre aktif olmakla birlikte, binaların yaşı, temellerin oturduğu temellerin taşıma gücünün düşük olması, inşaatta kullanılan malzemelerin kalitesi, enkesit yetersizliği kolon ve kiriş ölçüleri ile donatı ölçüleri, yapılmamış olmaları, diğer imalat hataları ve bitişik düzende yapılan binaların kat kotlarının farklı olması gibi hususlar en bariz yıkım sebepleri olarak görülmüştür.
Kahramanmaraş ve Adıyaman’da harabe halindeki yapıların büyük çoğunluğunun birinci katlarının ya tamamen ya da kısmen çökerek bir kat düzenine geçtiği, tüm katların üst üste bindirildiği ya da tamamen ya da kısmen yana döndüğü görülmüştür. . Hatay-Antakya ve Adıyaman-Gölbaşı gibi bölgelerde de tabanın sıvılaştırma etkisinden dolayı yapıların tabana batarak eğik bir konumda çöktükleri ve ya binanın tamamının yana eğildiği gözlemlenmiştir. veya kısmen sıvılaştırılmış tabana batarak. Bu depremler sonucunda betonarme binalar gibi tüm yapıların projelerine uygun olarak, yönetmeliklere uygun olarak zemin kapasitesi yüksek alanlarda yapılan hastaneler ve bazı kamu binaları bir kez daha göstermiştir. Bu tür şiddetli depremler sonucunda binalarda oluşabilecek hasarlar çok sınırlı boyutlarda kalabilmektedir.
‘İMAR AFFİ, İMAR BARIŞI GİBİ DÜZENLEMELERE SON VERİLMELİ’
Depremlerden etkilenen ve 13,5 milyon kişinin yaşadığı bölgenin deprem öncesi ve sonrası durumunu değerlendiren raporda, “İmar gibi mühendislik hizmeti almayan, sağlıksız ve akıl almaz yapı stokunu yasallaştıran düzenlemeler” Bilimsel temellere dayanmayan af, imar barışı uygulamalarına son verilmeli, imar sürecinde doğal eşikler esas alınmalı, Yeni planlama sürecinde bu alanlarda kültür varlıkları dışında yapılaşmaya izin verilmemelidir. .
Raporda, kentin yeniden yapılanma sürecine ilişkin depremlerden etkilenen bölgelerde yapılacak konutlarda tünel kalıp, prefabrike betonarme evler ve modüler çelik sistemlerle inşa edilen taşıyıcı sistemlerin avantajlarının anlatılması gerektiğine dikkat çekildi. zemin koşulları ve buna benzer birçok koşul dikkate alınarak birlikte değerlendirilir.
Raporda, “Depremin jeolojik, jeofizik, jeodezi ve jeomorfolojik ön tespitleri”, “Kuvvetli yer hareketlerinin değerlendirilmesi”, “Yapısal hasar değerlendirmesi”, “Şehir planlaması ihtiyacını karşılamak için kullanılabilecek inşaat tekniklerinin değerlendirilmesi” yer alıyor. ve gelecekteki etkileri olan hızlı konut” ve “Çevresel altyapı”. ve beyin sarsıntısı atık yönetimi açısından değerlendirilmesi”.
‘DEPREMİN ARAZİ İZLERİ VE YÜZEY KIRIK HARİTASI YEPYENİ BİLGİLER İÇERİR’
Türkiye saatiyle 04.17 ve 13.24 sıralarında Pazarcık ve Elbistan’da iki depremin (Mw 7.8 ve Mw 7.7) meydana geldiği hatırlatılan raporda, “Bu sarsıntıların sonucu, uydu görüntülerinde yüzey kırılması olarak haritalandı. makul kesitlerde yüzey kırığı gözlenmektedir fayın tabular yapısı ve izi zeminde bilinen sınırlara yakın olmakla birlikte morfolojik olarak Çardak Fayı üzerinde sırt ve yamaçlardan ilerlediği görülmektedir.Bu depremin arazi izleri ve yüzey kırık haritası yepyeni bilgiler içermektedir Bölgede birbiriyle ilişkili segmentlerin atım dağılımı Bu, Amanos Segmentinin 2 bağımsız deprem, Çardak Fayı 2, Pazarcık Segmenti 1 ve Gölbaşı Segmenti 1 tarafından eş zamanlı olarak kırıldığını göstermektedir. Çarpıcı unsur Türkiye’nin etkin fay haritası olup, yüzey kırıkları birbiri üzerine binmemekte ve farklı alanlardan geçmektedir.’ ifadesine yer verildi.
Raporda, uzak ve yakın alan sismolojik (BB ve SGM) ve jeodezik ortak eksenel analiz ile 6 Şubat Nurdağı-Pazarcık ve Ekinözü sarsıntılarının aletsel moment büyüklüklerinin sırasıyla 7,8 ve 7,7 olarak hesaplandığı belirtildi ( GPS) verileri ve gözlemler.
‘4,7 METRE İLE EN BÜYÜK YATAY DEPLASMAN EKINOZU İSTASYONUNDA ELDE EDİLMİŞTİR’
Çoklu bilgi setine dayalı yırtılma-atım modellerinin, her iki deprem için de birden fazla fay segmentinin ortasında yaklaşık 8-10 metre değişen ve depremlerle uyumlu olan kırılma-atım modellerinin yer değiştirme maliyetlerini verdiği dikkat çekmektedir. alan gözlemleri. ve 60 saniye olduğu belirtildi.
Statik değerlendirmeye göre en büyük yatay yer değiştirmenin her iki sarsıntıdan sonra Ekinözü istasyonunda 4,7 metre, yatay yer değiştirme değerlerinin ise Malatya, Gaziantep ve Osmaniye istasyonlarında sırasıyla 69,9, 39,6 ve 29,2 santimetre olduğu belirtildi. Raporda, kinematik değerlendirmelerden elde edilen sonuçların genel olarak statik değerlendirme sonuçlarını desteklediği vurgulandı.
‘BAZI İSTASYONLARDAN SAĞLIKLI VERİ ALINAMIYOR’
İvmeölçerlerin ve yerleştirildikleri binaların deprem anında hasar görmesi nedeniyle bazı istasyonlardan güvenilir bilgi alınamadığı raporda kaydedildi.
‘GÜVENLİ SU TEMİNİ İLE İLGİLİ TEKNİK ÖNLEMLER HIZLI BİR ŞEKİLDE ALINMALI’
Depremlerin üstyapıların yanı sıra altyapılara da zarar verdiğinin belirtildiği raporda, özellikle şebeke ve kanalizasyon boru sınırlarında hasarlar olmak üzere su temini ve atık su tahliyesinde ciddi sorunlar yaşanabileceği kaydedildi.
Bu nedenle depremden sonra su yoluyla bulaşma potansiyeli yüksek bulaşıcı hastalık riskinin arttığına dikkat çekilen raporda, suların bulaşmasını önlemek için güvenli su temini konusunda teknik tedbirlerin alınmasının hayati önem taşıdığı açıklandı. kaynaklı salgınlar.
HESAPLANAN TAHMİNİ ATIK BOYUTU
Raporda, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından depremlerin ardından toplam 13 ilde 16 Şubat prestijiyle yürütülen hasar tespit çalışmaları kapsamında 263 bin 800 bağımsız birimin görev yaptığı belirtildi. Ağır hasar gören ve yıkılan 61 bin 722 binanın acilen yıkılması gerekiyor.
Buna göre, deprem atık büyüklüğünün ön hesaplamalarının yapıldığı ve il bazında oluşacak atık miktarının hesaplandığı raporda yer alan raporda şu bilgilere yer verildi:
“Deprem atıklarının toplam miktarının 50 milyon ton ile 110 milyon ton arasında olacağı tahmin ediliyor. Deprem atıklarının en fazla oluşması beklenen iller ise Hatay, Kahramanmaraş, Malatya, Gaziantep ve Adıyaman. Nihai depolama alanı ihtiyacı Bu doğrultuda öncelikle mevcut alanların kalan kapasitesi belirlenmeli ve gerekirse yeni kesintili ve nihai depolama alanları belirlenmelidir.Bu iller miktarına göre Osmaniye, Diyarbakır ve Elazığ tarafından takip edilmektedir. Adana, Kayseri, Kilis, Niğde ve Şanlıurfa’da deprem atık miktarının nispeten az olması nedeniyle mevcut alanların yeterli olabileceği düşünülmektedir.Ancak mevcut saha kapasitelerinin yine de denetlenmesi gerekmektedir.”
Raporda, binaların yıkılması, taşınması ve atıkların yönetimi sırasında gerekli iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin alınması gerektiği vurgulanırken, şunlara dikkat çekildi:
“Deprem atıklarının kesikli depolama alanlarına taşınması, atıklardaki malzemelerin ayrıştırılarak yeniden kullanılması, geri dönüştürülmesi veya geri kazanılması sağlanmalı ve kalan atıklar ilgili yönetmeliklerde belirtilen kararlar çerçevesinde bertaraf edilmelidir. “Yetkisiz kişilerin alanlara girişi sınırlandırılmalıdır. Yangın riski nedeniyle özellikle kesintili depolama alanlarında atıklar belirli bir yüksekliğin üzerinde istiflenmemelidir. Yangın riski gibi durumlar için gerekli güvenlik önlemleri alınmalıdır.”
Raporda, depremin toplumsal etkilerinin gözlemlenmesi ve onarılması için kısa, orta ve uzun vadeli çalışmaların yapılması gerektiğine dikkat çekildi.
DETAYLI RAPOR ÖNÜMÜZDEKİ GÜNLERDE PAYLAŞILACAKTIR.
Raporun önsözünde Rektör Prof. bölgedeki şehirler.
Deprem bölgesinde ilk tespit çalışmalarını hızlı bir şekilde tamamlayan akademisyenlerin ön rapor hazırladığını kaydeden Koyuncu, “Bölgedeki depremi analiz eden ve fay aktivitesini inceleyen bu rapor ‘ön tespit raporu’dur. ilerleyen günlerde ayrıca kamuoyu ile paylaşılacaktır” dedi. (HABER MERKEZİ)
